zaterdag 18 januari 2014

Jacob 'de Oude' woonde op de Hövel

Jacob Jansz. van Son(ne) ‘de Oude’, (zoon van Jan van het zoenakkoord van 1420) wordt geboren omstreeks 1400 in Tilburg. In 1444 (of was het 1446) wordt hij genoemd met zijn vrouw Engelberte Aert Meeus Jonghelinx in een akte van 20 januari. Hij overlijdt daar vóór 10 september 1473. Jacob en ‘Engele’ kregen samen 4 kinderen: Jan die later ‘de Oude’ wordt genoemd, Jan ‘de Jonge’, Aleyd en Simon. Aleyd zal wel genoemd zijn naar de moeder van zijn vrouw. Waarom 2 zonen Jan werden genoemd, weet ik niet.  
Jan de Oude trouwt met Engelberte en krijgt 2 dochters; Jenneke en Engelberte. 
Hij woonde op de Heuvel of beter nog ‘Hoevel’ van Westilborch. In 1409 had Jan Hendricszoon van Son, geboren in 1370. (die van Henric van Broechoven de naam Van Son meekrijgt) een huis aan de Heuvel aan de kant van de Kerkstraat. Na de dood van zijn vrouw verkopen de kinderen dat huis. Ook hun zoon Jacobs van Sonne woonde nog met zijn vrouw Engelberte op de hofstad aan de herdgang Hövel. Zo’n herdgang was een paar hoeven rondom een driehoekig pleintje met middenin een waterkuil of poel die ‘wouwer’ of ‘weijer’ werd genoemd. Rondom die hoeven lagen de akkers. Daar werken de mannen, de vrouwen weefden of sponnen thuis. Tussen de herdgangen lag woeste grond waarop koeien, schapen en varkens graasden. Jongens hielden vee in de gaten. Boeren mochten plaggen steken op de heide bij het gehucht. Als je betaalde, mocht je ook leem steken om de wanden van schuren ermee dicht te smeren; stenen te bakken in een veldoventje of om een lemen vloertje te leggen in huis. 
Belangrijke wegen kruisten elkaar bij de Hovel. Zoals de oude Romeinse weg vanuit Alphen; de Heerstraet richting Oisterwijk; een weg via Goirle en de Regte heide naar Turnhout; via de Koestraat richting Loon op zand. Dan lagen er ook nog de Cruijsstraet, het Molenstraetke, Kerckstraet en Hoevelstraetke. 
De Hovel was een belangrijk marktpleintje. Het oostelijke deel was vrijwel onbewoond. Daar lagen de leemputten van de gemeynt. Die gemeynt grensde aan het Leen van de Brabantse hertogen; ‘tGoet Eynthoven’ of ‘Inthout’ waar Aernt Berthout Bac van Tylborg in 1312 met zijn gezin als leenman woonde. Aan de westkant stonden diverse huizen en herberg, brouwhuis ‘In den Hart’. Aan de zuidkant wonen Dymphna, dochter van priester Jannes Back (sCusters), Anthonis en Willem van Broechoven, Jan Jan van Zon, Dierck Willem Bogaers en de priesters Jan Boon en Heer Jan Back. Het huis van Van Son bleef tot 1595 in de familie. Toen werd het verkocht.
(Bronnen:
Protocol van ’s-Hertogenbosch, nr. 1242 fol.96 (10-09-1473);  Protocol van Oisterwijk, no. 86, fol.2. (20-01-1444 of 1446); Protocollen van ’s-Hertogenbosch, 20-02-1399, nr. 1181, fol 150v.; Regionaal Archief Tilburg, 1105, Documentatie Oisterwijk  nr. 492. (1950-1956), Ferdinand W. Smulders, Tilburg rond 1450’; Collectie Van Dijk, Tilburg, R260-1508-5v.; De Tilburgse Heuvel in de zestiende eeuw (hfd. 5 De Hoevel en de kerck). http://www.historietilburg.nl). 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten