Ja......echt als kool!

Ja hoor onze jongste telg groeit als kool. Sem was binnen de kortste keren op en inmiddels al weer boven zijn geboortegewicht. Hollands welvaren dus. Zo nu en dan gingen José en ik naar de vorderingen kijken. Sem heeft ook al kennis gemaakt met het huisje van Oma José en Opa Frans. ‘Grote broer’ Cas verliest zijn broertje geen moment uit het oog. Hij is zo lief voor zijn baby-broertje. En waar in het ene gezin een nieuwkomer was, ging het in het andere gezin naar een volgende mijlpaal. Youri ging voor het eerst met veel zin naar ‘de grote school’. Niet meer naar de ‘peuter plus’ dus en ‘de kindjes’ was hij al lang ontgroeid.

Ik sta vanzelfsprekend ook nog even stil deze week bij ons negende kleinkind en bij de pijn van papa en mama en de kinderen. Juna Elynn mocht de volledige negen maanden helaas niet volmaken. Maar vanzelfsprekend blijft zij er toch bij horen en voor altijd in onze herinnering. Deze week zou zij, -als alles goed was gegaan-, worden verwacht. Onze gedachten en gevoelens zijn bij onze kinderen en kleinkinderen in dat gezinnetje. 

Het was ook in ander opzicht deels een pijnlijke week. Mijn verkrampende beenspieren speelden weer maar eens op. Slecht slapen dus en veel pijn. Tot overmaat van ramp was er ook een drukwondje dat maar niet dicht ging op mijn voet. Gedwongen wat meer rustig aan doen dus, dan normaal. En dat terwijl het weer zo goed was om lekker een stukje te fietsen. José en ik maakten dagelijks wel een tochtje op de scootmobiel. Dat deden we elke dag. Al was het maar zo’n anderhalf uurtje. Zo konden we onze zinnen verzetten. Weinig stamboomonderzoek ook deze week, want daarvoor moet ik me toch echt goed kunnen concentreren. En dat lukte niet zo.

Donderdag en vrijdag mochten we de auto lenen: naar de kapper en de orthopedisch schoenmaker en vrijdag viel een afspraak uit en kozen we voor een dagje weg.

We waren nog nooit in Volendam geweest. Daar reden we alvast naar toe. Afslag Volendam. Nou dat is ook de laatste keer dat ik die afslag genomen heb. Nee. Volendam is niet iets dat wij scharen in het rijtje van leuke uitjes. Het mooiste was het IJsselmeer..... Medemblik en het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen waren wél de moeite waard. Leuk zo’n boottochtje en een compact openluchtmuseum-eilandje. Daarna over de dijk tussen Enkhuizen en Lelystad terug naar huis. Weinig gelopen, leuke dag. En wat ook nog fijn was: de hele dag zon! We mogen niet klagen.

(Bron: familiearchief f.van son)

Moord.......door de kapper!

Ik ben in de bijna 36 jaar die ik nu al aan mijn familiegeschiedenis besteed, heel wat opmerkelijke personen en rare snuiters tegengekomen. Twee van die mannen zet ik vandaag in de schijnwerper. Je weet dat José en ik diverse keren de Onze Lieve Vrouwabdij van Tongerlo bij Westerlo in België hebben bezocht. Ik heb ook prettig contact met de archivaris daar. Eigenlijk niet zo vreemd. Onze familie heeft in de 13^e en eerste helft van de 14^e eeuw en ook daarna namelijk hechte contacten onderhouden met die abdij. Twee maal leverde onze familie er de Abt.

De eerste was Abt Hubertus, zoon van Arnold Bac en Alyten van den Woude. Hij moet vóór 1281 geboren zijn. Hubrecht werd al in 1306 kannunik en proost en je moet namelijk minimaal 25 zijn om proost van een kapittel te kunnen worden. In 1309 werd hij abt van de Abdij. Iemand was hem liever kwijt dan rijk. Op 14 april 1333 wordt hij ’s nachts namelijk vermoord door de kamerknecht en de barbier. De bronnen geven een sappig verhaal: "Ondanks zijne verhevene deugden werd hij den 14 april 1333, door twee zijner dienaren vermoord, die op de vlugt achterhaald, om den moord en den diefstal, welke zij hadden gepleegd, op eene voorbeeldige wijze gestraft zijn geworden. De plaats, digt bij de abdij gelegen, waar het doodvonnis ten uitvoer is gelegd, heeft sedert de naam van Raayblok gedragen".

De drossaard van Brabant, Lodewijk van Diepenbeek onderzoekt de moord. Hij wil dat alle inwoners van Westerlo naar de grens met Tongerlo komen. Daar eiste hij dat de Heer van Wezemaal zijn onderhorigen de grens zou laten oversteken om hun medewerking te verlenen aan het onderzoek. Maar Wezemaal weigert. Omdat hij zijn poot stijf hield, legde de drossaard beslag op al zijn Brabantse goederen en weigert hij in te gaan op Wezemaals aanbod om de inwoners van Westerlo binnen het rechtsgebied van Westerlo te ondervragen. Na afloop van het onderzoek worden twee dienaars van de Heer van Wezemaal als verdachten in hechtenis genomen. Willem I van Wezemaal geeft zijn kapelaan Thomas van de Worpe opdracht om bij de drossaard de vrijlating op borgtocht van de verdachten te bepleiten. De kapelaan stuitte op een kordate weigering en kreeg zelfs te horen "Hi ne ware niet reynre van der moert nog min betughet dan enech van hen die daer af waren". Aha. De heer van Wezemaal wordt dus weliswaar zelf niet openlijk beschuldigd, maar het feit dat twee dienaren van hem de vermoedelijke moordenaars waren en de beschuldiging aan het adres van de kapelaan, laten vermoeden dat men in Van Wezemaal wél het brein achter de moord op de abt zag. Waarom zou Wezemaal dat willen? Nou, er was al enige tijd een geschil over de Tienden van Olen en Westerlo tussen Van Wezemaal en de Abdij. Er kwam een overleg dat geruime tijd duurde en leidt tot een regeling over de tienden van Olen. De Abdij kocht op 31 oktober 1338 de 17 mud rogge af die ze jaarlijks aan Willem van Wezemaal moesten leveren voor haar deel van de Tienden van Westerlo en Olen. Willem wilde de Abdij het benodigde bedrag betalen om de oude situatie te herstellen, maar had onvoldoende geld. De opvolger van Abt Hubertus, neef Walter Bac was onverbiddelijk en hield nu zijn poot stijf. De terugbetalingstermijn verstreek en Willem van Wezemaal verloor zo alle rechten op de rogge. De opvolger van Abt Hubertus Bac zou Hendrikus III, bijgenaamd ‘Van Beckevoirt’ worden. Maar die stierf al op 31 augustus 1333, nog voordat hij met zijn werk kon beginnen, melden de bronnen. Abt Hubert wordt dan in 1334 opgevolgd door zijn eveneens uit Tilburg afkomstige neef Wouter Bac, de zoon van Henrick Bac, kleinzoon van Arnold Bac en Alyten van den Woude. Wouter Bac was in 1357-1358 als abt tevens hertogelijk raadsheer en op 25 maart 1358 wordt hij genoemd als kapelaan van hertogin Johanna van Brabant.  

Abt Wouter bedenkt ook zijn familie. Op 4 februari 1334 geven hij en het convent van Tongerlo aan Bertout Bac van Tilborch een beemd, genaamd “de Crat en geleghen te Tilburg in qualem de brouc tegen een jaarlijkse cijns van 18 oude franse groten op Lichtmis te betalen op de spijker te Tilburg”.  Pffft. Ik hoop dat ik mijn kapper kan vertrouwen.... en een kamerdienaar heb ik gelukkig niet!

(Bron: familiearchief f.van son; Klaversma, PSHAL dl.CXXI  (1985), blz.11 ; gegevens uit een ongedateerde klachtenrol waarin de heer van Wezemaal een aantal inbreuken op zijn rechten als Maarschalk van Brabant en op zijn Hoge Heerlijkheid in Westerlo uiteenzet (ARA, d'Ursel I, 1439). Er worden geen verdere gegevens gevonden over de zaak.; ; A.M. Erens, De oorkonden der abdij Tongerloo : Ere III blz. 286-289 nr.773; Ere III, blz. 303-305, nr. 785. ; Ere III, blz. 310-312, nr. 790, 10 juli 1335.; Ere III, blz. 415-418, nr. 862.; Algemeen Rijks Archief ARA, (d’Ursel, Varia T 16). ; Ere IV, blz. 220, nr1944, augustus 1356)’ [1] Bron: Fr. Waltman van Spilbeeck. De abdij van Tongerloo (90-91; Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's-Hertogenbosch I, (249); Coppens, N. Geschiedenis van het bisdom ’s-Her- togenbosch V (248). ; A.M. Erens, De oorkonden der abdij Tongerloo (Commissie voor geschiedkundige en folkloristische Opzoekingen der provincie Antwerpen), Deel II : 1294-1318; Tongerlo, 1950; (verkorte weergave: Erens II nr.488, 491, 492).; Erens II nr.477; Erens II nr.452; Monasticon Belge, tome VIII. bron: Heemkundekring Herlaar, St.Michielsgestel. ;  Antonii Sanderi, presbyteri chorographia sacra Brabantiae, sive celebrium......., door Antonius Sanderus, 1726 blz.325 ; Bron: Gallia Christiana, In Provincias Ecclesiasticas Distributa; In Qua series et historia..., Volume 5, blz. 414. ; A. Uytterbroeck, Le gouvernement du Duché de Brabant, dl. 2 blz. 658. ; Bron: Abdijarchief Tongerlo, I, no 760, ed. Erens en Koyen, De oorkonden, IV, 341: "Johannes de Ghestel ut prior et Walterus dictus Bac tamquam prepositus monasterii Sancte Marie Tongherloensis Premonstratensis ordinis"). 

Hoogtepunt....

Deze keer weer een weekendbericht over het hier en nu. Vol met hoogtepunten. Onze kleindochter Anouk was in de afgelopen week actief bij de Kindervakantieweek in Raamsdonksveer. Haar broertje Youri bereidt zich in stilte voor op zijn eerste dag op de ‘Grote School’ en vorige week zaterdag was er de gezellige viering van de verjaardagen van onze Oosterhoutse kleinkinderen, met een heerlijk zwembad in de tuin voor de kleintjes, waarin Emma haar neefje Youri een handje hielp; Zondag nam Oma José Robyn en Daan en papa en mama meer naar het Ouwehands dierenpark in Rhenen en op dinsdag was het ‘echt’ de vijfde verjaardag van Robyn.

Maar een echt hoogtepunten kunnen we noteren in onze toch al uitgebreide familie: ons tiende kleinkind werd geboren. Hij heet Sem en is het broertje van Cas, die blij is dat hij eindelijk mama, papa en zijn kleine broertje thuis kon verwelkomen. Hij kan weer in zijn eigen bed slapen en ook de babykamer is nu bemand.

Cas logeerde noodgedwongen een paar dagjes bij opa Jos en oma Diny of bij ons. Wat heeft hij er lang op moeten wachten om grote broer te kunnen worden. Tegen iedereen die het horen wil, vertelt hij nu, dat hij een klein lief babybroertje heeft. De naam vergeet hij vanaf het allereerste begin niet een keer!

Wij zijn als opa en oma vanzelfsprekend weer erg blij met ons tiende kleinkind. Oma en ik hebben hem uiteraard al in de armen mogen houden. Ik mocht hem zelfs al een keertje de fles geven. Telkens toch weer een apart gevoel.

Het leven gaat nu weer zijn gangetje. Deze week moet je het doen met dit korte weekendbericht. Ik zit nog wat bij te komen van de energieverslindende hitte die maar bleef duren. Hoog tijd dat het even wat minder heet wordt nu. Wie weet gaat het ook wat meer regenen. Dat laatste is hard nodig voor de natuur en de boeren. Ook de groenteprijzen zullen in het najaar door de droogte wel de pan uit rijzen, denk ik. 

En als ik het voor het zeggen zou mogen hebben: Regenen! het liefst ’s nachts natuurlijk... Gelukkig maar dat niemand het weer kan kopen!

(Bron: familiearchief f.van son).