We heten toch Van Son...

Ik blijf deze week nog even bij mijn voorouders. De kleinkinderen zijn voor het merendeel op vakantie. Dus nog even geen berichten over hen, al ging Cas dinsdagochtend lekker nog even mee naar de Kurenpolder. Toen was het nog een beetje draaglijk. ’s Middags wordt het, -in elk geval voor mij- zo nu en dan te warm. Ik kreeg van José woensdag een fiets en heb donderdagochtend na drie en een half jaar voor het eerst weer 10 kilometer gefietst. 

Terug naar mijn voorouders. Lang, eeuwenlang vinden we geen spoor van de naam Van Son of iets wat daarop lijkt binnen onze voorouderlijke familie. We moeten daarvoor wachten op zo omstreeks 1369. Nadat we onder andere de familienaam Bac tegengekomen zijn, trouwt vóór 1369 onze voorouder Henric van Broechoven, zoon van Gerard met een zekere Katharina Jan van Zonne. Die Katharina blijkt na onderzoek, dochter uit een geslacht dat al geruime tijd aanzien geniet in ’s Hertogenbosch en diverse schepenen voortbracht. Katharina, vrouw van Henric en dochter van Jan van Zonne blijkt keurig vernoemd naar Jans moeder Katharina Blockx.

Henrics schoonvader Jan van Zonne, de vader van Katharina dus, bezat onder meer een leen in Udenhout, tussen de tegenwoordige Groenstraat en de Drunense Duinen. De naam Van Zonne is overigens ook al eerder in de familie van Broechoven terecht gekomen. Een broer van een van onze eerdere voorouders, Willem van Broechoven, die rond 1280 werd geboren, blijkt getrouwd met Heylwigis, ook een van Zonne uit diezelfde familie.

Henric van Broechoven was al voor 1369 met Katharina getrouwd, anders had hij – zoals uit een akte blijkt-, nooit een beroep kunnen doen op goederen uit Udenhout, die van Jan van Zonne waren geweest. Henric had een hoeve in Oerle in 1368 gekocht met de helft van 24 bunders van Jan van Zonne als onderpand. Dat Henric getrouwd was met Katharina Jan van Zonne blijkt overigens ook nog uit een akte van 6 april 1388 waar sprake is van Henricus met zijn vrouw “Katharina filia quondam Johannis de Zonne”. (Katharina, dochter van wijlen Jan van Zonne). In een latere oorkonde van 12 maart 1405 worden zelfs de vader én de opa van Katharina vermeld.

Henricus van Broechoven heeft zes kinderen. Of die allemaal van Katharina zijn, weet ik niet, al heb ik geen enkel bewijs gevonden dat Henricus of Katharina meerdere malen getrouwd zouden kunnen zijn. Maar er is met de namen van hun kinderen wel iets aan de hand. Ze heten allemaal Van Broechoven, op één na. Vreemd genoeg krijgt die zoon niet de naam Van Broechoven mee, maar Van Zonne. Waaraan kan dat liggen?

Henrics zoon Johannes, of Jan als je wilt, geboren in 1370, krijgt de familienaam ‘de Zonne’ mee van vader Henric van Broechoven. Werd die Jan dan naar de vader van zijn vrouw genoemd omdat Jan té kort na de huwelijkssluiting van Katharina met Henric werd geboren. Dat kwam meer voor. Of stond de familie Van Zonne uit Den Bosch in hoger aanzien dan Van Broechoven? Of was er een afspraak door Jan van Zonne met Henric gemaakt, omdat Jan geen andere kinderen had en er wél behoorlijk warmpjes bijzat wat bezittingen betreft? Het blijft voorlopig gissen. Ik vond ook na uitgebreid bronnenonderzoek geen oplossing.

Uit oorkonden van Henrics zoon Jan van Zonne blijkt dat Jan veel bezit had: landerijen in Tilburg en een huis aan de Heuvel. In 1407 (op 20 januari) kreeg hij in Tilborch in ‘die Scijve’, een mud rogge erfpacht bij de molen van Corvel. Verder had hij ook 2 stukken in Tilburg aan ‘die Scijve’ tegen een erfpacht. Op 3 juli 1411, wordt de mansus te Oerle in Tilborch die door zijn vader Henric wordt nagelaten, voor de helft overgedragen aan Gerardus. Maar uit deze akte blijkt dat één van de deelgerechtigden onze "Johannes de Zon, filii Henricus de Broechoven" is. Zo kan ik een tijdje doorgaan. Er zijn heel wat akten over Jans bezittingen te vinden. Over die naam van Jan blijft het voorlopig bij gissen. Waarom noemde Henric één zoon Van Zonne, die overigens ook in oorkonden omschreven wordt als ‘Van Son van Tilborch’ of ‘Van Zonne van Westilborch’. Met hem begint ons geslacht. Dat is zo omdat de naam Van Zon of Van Son bij alle leden voortaan voorkomt en daarom ook geslachtsnaam mag worden genoemd.

In Den Bosch bestond de familie Van Zonne al eerder.  Ik ken een Tielman van Zonne uit circa 1190 en een Hendrik en Jan van Zonne die schepen was in 1239 tot en met 1241 en in 1243. Om dit weekendbericht af te ronden: uit een  van de Bossche protocollen blijkt, dat de vrouw van Henrics zoon Johannes van Zonne, Elisabeth heet. In die akte wordt onder meer vermeld “Johannes de Zonne, zoon van wijlen Henricus de Broechoven als man van Elisabeth, dochter van Jacobus filius quondam Walteri dicti Groetwouter de Berkel". Het is maar dat je het weet.

(Bron: familiearchief f. van son;

Jan van Zonne bezat in 1417 een leen in Udenhout. Hij had dat gekocht. Dat leen lag tussen de huidige Groenstraat en de Drunense Duinen. (Bron: Leenhof van Brabant no. 11 fiche 13. Leenboek Edaboek fol. 395 -1417).;

Bossche protocollen nr. 1175 fol. 95. (zie ook artikel Ferdinand Smulders 1950);

Bossche protocollen nr.1184 fol.87;

Tilburg, Oerle R1211-65-1441;

Bossche protocol nr.1187.fol.170v;

Bossche protocollen nr. 1181 fol 150v.)