De dagen voor Kerstmis worden traditiegetrouw ‘de donkere dagen voor Kerstmis’ genoemd. Dat werd dit jaar voor onze familie onverwacht werkelijkheid. Twee dagen geleden, op 23 december stierf plotseling de Vader van Dineke en schoonvader van mijn broer Marco. Gisteren, 24 december werd de Oma van Ronald en Omi van Anouk en Youri dood gevonden. Dat overschaduwt dan echt ons familiefeest-bij-uitstek. Toch wordt het dan Kerstmis…..
Ik ben voor mijn weekendbericht in het familiearchief gaan kijken onder het steekwoord Kerstmis. Wat ik daar vond, waren sfeerplaatjes. Foto’s van het kersttoneelspel uit 1957 met kleine Fransje (ik dus !) in de rol van Jozef op de lagere school. Want zo heette de basisschool toen nog. En een foto van kleindochter Anouk als schaapje bij de kerstmusical op school, een weekje geleden. Weinig veranderd dus.
Ik vond ook nog een foto van onze, jaarlijks steeds veranderende, geïmproviseerde kerststal, vroeger thuis. Hij stond elk jaar op het kleine tafeltje in de woonkamer. Die foto komt uit 1970 en moet na 6 januari gemaakt zijn. De Drie Koningen staan immers al bij de stal en dat gebeurde pas vanaf het moment waarop het feest van de drie koningen werd gevierd. De kameel links op de achtergrond, pal achter een van de koningen die het traditionele goudkleurige kistje met wierook of mirre bij zich droeg. Een gipsen beeldengroep was het. Die werd een paar weken voor Kerstmis opgesteld, - meestal door mijn moeder-, aan de voet van een mooie kerstboom met natuurlijk een piek, kerstballen en lampjes en chocolade-, schuim- en koekkransjes. Je mocht er één pakken en opeten als je tenminste een kerstliedje gezongen had….
Ik voel het nog als ik eraan terugdenk. Het was heerlijk behaaglijk binnen. We hadden nog een echte kolenkachel en die zorgde voor flakkerende vlammetjes achter een glazen ruitje en dat gaf een hele fijne sfeer. We hadden ook elk jaar
Kerstontbijt samen. Meestal waren we dan al naar de Nachtmis geweest en hadden daarna al kunnen proeven van de zelf gebakken worstenbroodjes, om vervolgens moe maar voldaan nog een paar uurtje naar bed te gaan.
’s Morgens bijtijds eruit, want iedereen zat in ‘zondagse kleren’ aan tafel voor het Kerstontbijt, eerste hoogtepunt van Eerste Kerstdag.
Mama kookte altijd extra lekker, zo vonden wij, voor de Eerste Kerstdag. Het was altijd gewoon aardappelen, groenten en vlees. Meestal rollage of heerlijke varkenshaasjes. Op de achtergrond klonk tijdens het eten de muziek van de langspeelplaat, die werd opgezet op de pick-up. Uiteraard een met kerstmuziek. Toen kon je praten van de echte kerstsfeer. Toen was het centrale woord niet enkel ‘Vreetfeest’, wat nu in toenemende mate wél van toepassing is.
Na het ontbijt togen we –traditiegetrouw- op de fiets naar Oma en Opa Hollanders. Papa werd door opa al snel aan tafel gevraagd om samen met de mannen te gaan rikken. De vrouwen kropen in de stoelen in de voorkamer om samen over koetjes en kalfjes en vooral ook de kinderen te praten. En wij? Wij zaten op de bank keken met spanning naar de mooie kerststal en boom.
Er hingen grote chocolade ballen in en op elke bal was een gulden geplakt. Op zeker moment zei Oma dat we mochten zingen. Eén voor een zongen we een kerstliedje om vervolgens een chocoladebal uit de boom te mogen pakken. Voor ieder één; compleet mét gulden. Er was altijd bowl. Oma maakte die zelf. Ook dat was traditie en meestal was er een stuk kerstkrans en natuurlijk ook zelfgebakken cake. Voldaan konden we rond ’n uur of twee terug naar huis fietsen. Ik denk nog met plezier terug aan die tijd en zou er nog uren over kunnen praten. Verhalen genoeg!
Anno 2015 staat er ook bij ons een mooie kerstboom. De kleinkinderen kijken hun ogen uit. Het programma én de sfeer zijn ten opzichte van mijn jeugd enigszins veranderd. Wij en ook onze kinderen en kleinkinderen kunnen nu niet meer naar mijn moeder. Er is van de kant van mij geen Ma, Oma en Omi meer. Zij stierf op 22 mei dit jaar. De moeder en Oma voor onze kinderen van de kant van José stierf al op 2 januari 1994. Haar vader heb ik zelfs nooit gekend.
Toen ik gezellig met José samen kerstontbijt had, moest ik na de 2 verdrietige berichten nog even aan mijn ouders denken. Ons Ma zorgde vroeger vaak voor de gezelligheid thuis. Papa werkte vooral maar was er altijd voor ons. Hij stierf plotseling al op 1972. Veel te jong….
Oh ja, voordat ik het vergeet. Voor jullie nog Prettige Kerstdagen en maak er dan gelijk ook maar een gezond en gelukkig 2016 van. Dat voor iedereen de echte wensen uit mogen komen……
( Familiearchief f.van son: kerstspel 1957 Fransje; kerstmusical 2015, Anouk; kerststal 1970; kerstmis 2013 en kerstsfeer 2015).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten