Over wolven en serpenten.....

Nee, ik ga het niet over dieren op de Utrechtse Heuvelrug hebben en over vervelende kinderen. Ik ben voor het weekendbericht van deze week weer eens in mijn familiegeschiedenis gedoken. Voor de broodnodige variatie, zoals dat heet.

Na de vrede van Munster die in 1648 een einde maakte aan de tachtigjarige oorlog, kregen de mensen, waaronder mijn katholieke voorouders het moeilijk. Godsdienst belijden leek er voor velen niet meer bij. Maar men liet zich niet voor één gat vangen. In 1652 staat in een van de visitatieverslagen “Het volck gaat ’ter misse’ opten bodem van Oosterhout”. Ze gingen in Oosterhout  naar de kerk dus. Ook ontstonden er kennelijk op diverse plaatsen “Paapse bijscholen”. Maar die schooltjes was geen lang leven beschoren. Uit verslag van 1658 blijkt dat er dat jaar in Gilze “geen papendienst” meer bestond en dat ook de ‘paapse’ bijschooltjes waren verdwenen. Onze voorouders Jan Janse van Son, zijn vrouw Mary Gerit Aert Pauwels Ravels en hun kinderen Jan , Gerart, Cornelia en Mayken hebben dat alles aan den lijve ondervonden. Het gezin van Jan en Mary woonde in het begin van de zeventiende eeuw aan de Tyvoort bij de kerk in Goirle. Begin 17e eeuw was dat een moerassig gebied, tussen de huidige Spoorbaan, de Turnhoutse Baan, Nieuwkerk en de Regte Heide.

Katholieke geestelijken vluchtten massaal de grens over naar de Zuidelijke Nederlanden, naar Poppel. Ook de Goirlese pastoor, Antonij Schoeffers, maakte dat hij wegkwam in 1638. Maar Goirlese katholieken bleken niet klein te krijgen. Bang als ze waren voor hun zieleheil, hadden zij er heel wat voor over om koste wat het kost, de zondagsmis bij te wonen, maar waar en hoe. Ze moesten daarvoor “een uur gaans” vanuit Goirle naar Nieuwkerk of Steenvoirt. Daar hadden de katholieken net voorbij de grenspaal met de zuidelijke Nederlanden een kerk gebouwd in de Spaanse, katholieke enclave in door Staatse protestanten bezet gebied.

Daarbij bleef het niet. Al in het najaar van 1639 trok al veel katholiek volk vanuit de regio Tilburg ook naar Alphen om er kinderen te laten dopen bij pastoor Wichmans en koster ‘Guillelmus Theodorus’ van Son, of in gewone mensentaal ‘Willem-Dirk’. Of hij (verre) familie zou kunnen zijn, ben ik niet nagegaan.

Angst zat er in die tijd goed in, vaak ook versterkt door de kerk. Zat het allemaal wel snor met hun eeuwig leven? Het doopsel werd er zelfs soms aangevuld met exorcisme. Dat gebeurde bij de dopelingen aan wie koster Van Son een nooddoop had toegediend. Gold dat doopsel wel. Hij was immers geen priester. Tussen 1641 en 1643 werden ook in Loon op Zand ongeveer 200 kinderen uit Tilburg en omgeving gedoopt. Ook daar werden ‘voor de zekerheid’ kinderen opnieuw gedoopt, omdat de vroedvrouw en niet de priester de nooddoop had gedaan. De kerk bemoeide zich met alles.

Op het Poppelse deel van Steenvoirt kwam met veel geld van gelovigen de grenskerk tot stand, die met Allerheiligen in 1650 plechtig in gebruik werd genomen. Nieuwkerk/Steenvoirt was een vooruitgeschoven Spaanse enclave in het door de Staatsen bezette gebied. Nadat de Goirlese pastoor in 1638 gedwongen werd te vluchten, werd een jaar later een grenskerk gebouwd. Het gebied dat tot dan toe Steenvoirt werd genoemd, kreeg voortaan de naam Nieuwkerk.

Volgens mededeling uit 1663 van pastoor Van Dijck, was de plaats waar nu de kerk stond, voorheen “plaats waar wolven en serpenten woonden”. Hij deed er dus kennelijk graag nog een schepje bovenop om de parochianen nog wat meer de stuipen op het lijf te jagen.... De wekelijkse stoet van gelovigen naar de kerk in Steenvoirt leidde tot ergernis bij de gereformeerde overheid. Maar de pastoor liet zich daardoor niet van de wijs brengen en hij ging onverstoorbaar verder. Hij gaf opdracht om er ook een pastorie en tevens herberg te bouwen: “een nyen huijs te stellen met eene camer daer aen voorsien met twee bedde-steden ende dat op onsen gront omtrent de nyeuwe kerck van dije van Tilborch, ter plaetse genoempt dye Coeijweijde  langs de straete, met verstande ende conditie dat de voorseijde camer altijt sal wesen ende blijven tot gerieff ende gebruijck van heer pastoirs ende capellaenen van Tilborch”.  Pas decennia later werd het wat gemakkelijker. Zowel in Goirle als Gilze, waar onze voorouders toen inmiddels woonden, kwam toestemming om in hun eigen dorp een schuurkerk te bouwen. De huidige Kapel van Sint-Jans-Gool ligt op de plaats van de voormalige grenskerk en werd gebouwd omstreeks 1820. Zo, dan ben je weer een beetje bijgepraat.

(Bronnen: familiearchief f. van son; Regionaal Archief Tilburg, Schepenbank Tilburg en Goirle 1604, protocollen en minuten van allerhande akten 256R Arch.nr. 14, deelnr. 346.; naleeswerk: Archief Bisdom Breda (ABB), gedeponeerde brieven I, inv.nr. 628; Gilze 1000 jaar, bijdrage tot de geschiedenis van Gilze. Hfd. 3. Blz. 78-85.) 

 

 

 

Over Geiteneind, Heieneinde en starende Kroky..….

José had het zaterdag, zondag en maandag erg druk gehad. Zaterdag met de boodschappen voor het etentje dat ze zondag gepland had met de schildersclubvrienden. Zondag waren er voorbereidingen en werd er gekookt, smaken gemengd en gebakken en zondagavond zo tegen half zes kwamen de eters. Het werd een heerlijk vijf gangen dinertje en José kreeg alle credits voor haar kookkunsten. Dat vind ik natuurlijk niet gek. Ik mag er elke dag van genieten. Maandag werd er afgewassen en opgeruimd en ging de stofzuiger en de ‘cleantenso’ van Leifheit nog over de vloer en toen was alles weer zoals José het graag heeft. Maar dat betekende wel, dat ze dinsdag helemaal afgebrand was en toe was aan een dagje rust. Dat is vrij vertaald voor haar meestal een paar uurtjes budget-terrasje onder de parasols bij de paters in Meerseldreef. Na de fysio voor mij reden we via het heerlijke mastbos naar België, maar Meerseldreef was afgegrendeld. Ik laat me natuurlijk niet voor één gat vangen en reed via de Meerlese kant toch nog Meerseldreef in en kon mijn auto prima parkeren. Niks aan de hand, zo leek het.

Afgeladen

Maar we waren maar net op tijd, want het altijd prijsvriendelijke en gezellige terras, waar José zo graag zit en tot rust komt, zou weldra helemaal afgeladen vol lopen. In de kleuren geel, groen, rood, rose en blauw kwamen er grote groepen die, naar wat later bleek, allemaal een buurtschap in en rond het dorpje Meerseldreef vertegenwoordigden. Op hun door de plaatselijke middenstand ruim gesponsorde teamshirts, stonden klinkende namen als ‘heieneinde’, ‘geiteneind’, ‘Meersel’ en zelf ‘Midden stad Meerle’. Ze waren al sinds zaterdag bezig, vertelde mij een deelnemer. Eerst met een dag voor de kleintjes en nu waren ze toe aan de volwassenen. Die hadden een spelletjesdag op het programma, die het beste kan worden vergeleken met zeskamp. Je kent het wel; de stoelendans, met zessen achter elkaar op een lange lat lopen, zaklopen met groepen van een man of acht in één zak, balgooien en nog veel meer. Dat deden ze onder veel plezier en grote hilariteit. Allemaal vanwege de kermis, vertelde een van de in het geel gestoken ‘meersel’-Meerlenaren. Kermis? dacht ik nog, maar dat merkte ik meteen, toen ik weer weg wilde rijden in de loop van de middag. Ik kon maar amper mijn parkeerplaats af. De grote kermiswagens stonden op de weg. Het lukte gelukkig en we konden weer naar huis. Videobellen daarna met kleinzoon Cas, want die was dinsdag jarig. Die verjaardag hadden we al eerder gevierd. Samen met de verjaardag van broertje Sem. Maar Cas werd die dag 10 en daar hebben we natuurlijk ook aandacht aan besteed.  

Kroky

Ik heb het al eens eerder over hem gehad. Kroky, onze bejaarde kat. En bejaard is hij, want in juni werd hij al 21. De problemen komen met de jaren, zo is dat bij mensen, maar ook bij katten kennelijk. Hij loopt constant achter José aan, als ze naar de keuken gaat ’s avonds. Hij blijft ’s morgens steeds maar piepen, ook al heeft hij al eten gehad. En waar José zich het meest aan kan ergeren is, dat hij, -als zij op de bank zit-, voor haar op de grond gaat zitten en haar aanhoudend aan blijft staren. Overdag ligt hij bij dit weer in de zon en dan weer in de schaduw. De kattenbak laat hij al tijden links liggen. Hij doet het tot grote ergernis eigenwijs als hij is, liever in de tuin. Dat is dus echt ellende. Als hij voor je zit en je aait hem over zijn koppie, dan komt hij terug en stoot je hand aan. Je moet doorgaan. Hij is een echte handenbinder geworden. Maar ja, wat wil je van een kater van 21, die zo ongeveer meer vel over been is geworden en nauwelijks eet of drinkt. We laten hem maar, maar soms is het best wel moeilijk om ermee om te gaan.

Donderdag reden we even door de natuur en vrijdag was het tanken geblazen bij onze zuiderburen. Altijd minimaal 40 cent per liter goedkoper en op de terugweg via Hoogstraten en Meerle doen we altijd weer even het terrasje bij de paters aan, als het weer tenminste meewerkt. Wie beweert, dat wij het niet druk hebben elke week……

(Bron: familiearchief f. van son)

 

 

Schijnbare rust.....

Het is vakantie, maar dat wist u al. Ook het noorden is nu met vakantie gegaan en dat betekent drukke wegen naar het zuiden dit weekend. Veel mensen zijn al dan niet per vliegtuig naar hun vakantieadres en wij zitten lekker thuis, genieten van normale zomertemperaturen. Het bevalt goed. Een ochtendje naar de kersenboerderij voor een kersenhofke en glas kersensap; een ritje naar speeltuin met terras de Zevenster, waar José zo kan genieten van de spelende kleintjes onder het genot van een kop koffie of trappist, of op ons gemak naar de kapper.

Eigenlijk hebben wij het nog nooit zo druk gehad als nu.

Woensdag trokken we natuurlijk naar de verjaardag van Emma, onze oudste kleindochter, die eindelijk 18 is geworden. Maar de meeste aandacht van José, -die verveeld wordt door pijntjes en zich niet zo lekker voelt-, gaat toch wel uit naar het klaproos-etentje dat wij zondag bij ons thuis hebben met enkele schildervrienden van José. Bij toerbeurt gaan we bij iedereen thuis eten. Het is dan extra gezellig en er komen de meest fantastische gerechtjes en combinaties op tafel. José wil ook proberen haar vrienden zondag een heerlijk  en vooral verrassend meergangendiner voor te schotelen. Ze bedenkt en zoekt receptjes en gaat naar de winkel om in huis te halen wat ze zelf nog niet heeft. Zoals je weet kookt José erg graag en ze doet het goed. Dat heeft ze voor een deel vermoedelijk van haar moeder geleerd, die als goede kok, in Zundert soms op bruiloften actief en gewaardeerd was. Maar de creativiteit is zonder twijfel van José zelf.

Over creativiteit gesproken: oudste dochter Inge haalde José donderdag op om een kijkje te nemen in het jongste museum van Oosterhout. Het MOYA, gevestigd in de voormalige prachtig omgebouwde Antoniuskerk. Die letter MOYA staan voor Museum Of Young Art. Uiteraard heeft José er weer ideeën opgedaan voor nieuwe kunstwerken, die zij dan steeds een eigen twist geeft. Ze vond het prettig, om te merken dat Inge toch wel voor een groot deel dezelfde visie op de kunst heeft als José. Het werd dan ook een prettige middag en ik kon rustig kijken naar de rit waarmee Mathieu van der Poel precies met één seconde de gele trui weer veroverde op roofvogel Tadeh Pogacar.

Vrijdag togen we naar de kapper, die volgende week probeert om op vakantie te gaan. We gingen deze week ook weer tanken in België. Ruim veertig cent per liter goedkoper. En dat betekent dat we steevast terug rijden langs Hoogstraten en Meerseldreef om te kijken of het terrasje bij de Paters open is. Je zit er echt heerlijk. Voor mij is er dan ofwel een kop thee, of een alcoholvrije Leffe blond. Ik kan dan lekker op mijn gemak onder de parasol zitten, als het maar niet uitzonderlijk warm is.

Ik wil het hier eigenlijk wel bij laten, deze week. Geniet nog van de zomervakantie. Je wordt wel wat melig van de warmte denk ik. Dan zie je een fotogeniek plekje en dat moet ik even vereeuwigen. Nooit zijn we tevreden in Nederland, zelfs niet als het wegdek nog vrij onlangs onder handen is genomen. Of is de gemeente weer vergeten om het bordje weg te halen…….Hoe dan ook: Prettig weekend!

(Bron: familiearchief f. van son)

Allemaal hoogtepunten....

Puffen en steunen afgelopen week. Ik was volledig leeg. Afgemat en energieloos. Gelukkig ben ik erdoorheen gekomen en hetzelfde geldt voor José.  En als ik terugkijk was het een week met toch voornamelijk hoogtepunten. Nee, eerlijk gezegd had ik niet verwacht, dat ik afgelopen woensdag 74 jaar zou mogen worden. Op 23 juni 2023 leek het daar niet op, toen ik van de cardioloog te horen kreeg, dat ik nog maximaal 1 jaar had. Maar mijn hart is kennelijk erg sterk en wil zo lang mogelijk door. En dankzij goede zorgen van José en mijn vertrouwen en vechtlust, mag ik er nog steeds zijn. Zolang het klopt, blijft dat zo en ik ben er blij mee.

Verrassing

Het eerste hoogtepunt was er al op zaterdagmiddag. Na een telefoontje van Inge reden we vervroegd terug naar huis. We waren bij Dineke toen zij belde of wij ’s middags thuis waren. Daar aangekomen, merkten we, dat onze kinderen de koppen bij elkaar hadden gestoken in het geheim en Bram en Inge kwamen ‘s middags namens allemaal een mobiele airco installeren. Dat was een grote verrassing. Wij dachten dat zij mijn verjaardag kwamen vieren. Zij waren zonder de kinderen. Dat was wel even ongewoon. Er was gezamenlijk besloten om zaterdagmiddag alvast aan te sluiten, om ervoor te zorgen, dat José en ik ook in de dagen erop zonder al te grote problemen de tropische hitte het hoofd zouden kunnen bieden. Een mooier verjaarscadeau had ik niet kunnen dromen. We zijn er erg dankbaar voor.

Nummertje twee

Zondag stond het verjaarsfeestje gepland van kleinzonen Sem en Cas. Ze werden respectievelijk 7 en 10. Dat kon je ook op de raam zien. We hadden een heerlijk plekje in de schaduw en genoten van de glunderende gezichtjes van de mannen. Sem met rode blosjes van hitte en opwinding. Cas in alle staten, omdat hij nu zijn gewenste legopakket kon aanschaffen. En hij was al zo trots omdat hij een tenue aan had van de voetbalclub Malaga. Dat zullen er niet zoveel zijn  hier. Het werd een heerlijk feestje. Alle kleinkinderen die er waren, kwamen vrijwel als eerste oma een knuffel geven. Van jong tot ouder. Renée en Emma hielden oma behoorlijk bezig met hun verhalen. Toen Anouk en Youri kwamen, was het hetzelfde liedje: knuffels. Ik ben er blij mee dat oma zo door onze kleinkinderen wordt behandeld. Op het feest was er een speciaal springkussen op de oprit en er was meer dan genoeg voor de inwendige mens. Aan het slot van het geslaagde feestje was het nog barbecueën geblazen. De meester-bakker had het goed voor mekaar. Iedereen smulde zijn of haar buikje vol. De frisse salade met veel fruit maakte er een heerlijk maaltje mee. De jongens kunnen met plezier terugkijken op hun verjaarfeestje aan het begin van de laatste schoolwijk. En wij ook!

Verjaren

We besloten om vanwege de temperaturen waarbij elke inspanning al problemen oplevert, mijn verjaardag te verplaatsen naar een moment na de vakantieperiode. Dus over mijn verjaardag houd je nog een en ander tegoed. Dat etkent niet, dat er niemand kwam op 2 juli. Tara kwam even langs met Luuk en aan het eind van de middag kwamen meike met haar gezin en ook Elke oma’s nasi eten. En ook Sven feliciteerde mij via de videobel. Nu is de schoolvakantie begonnen en komen de jongens dus voorlopig niet meer elke maandagmiddag tussen de middag bij ons eten. Wij hebben dus ook vakantie.

Geslaagd

Wie extra blij de vakantieperiode kan ingaan, dat is Tara. Zij kon gelukkig haar studie met goed gevolg afsluiten. Ze heeft nu een prachtige speld en heeft zich nog verder bekwaamd in de zorg.  Nu is het genoeg. Ze heeft nu weer wat meer tijd voor zichzelf en andere dingen, zeker nu ook Luuk binnenkort naar school gaat.

Barbecue

Gisteravond vierden we nog wel even de verjaardag van Youri en Anouk. Dat gebeurde met een gezellig barbecue. Heerlijk, nu de temperaturen weer een beetje normale proporties hebben aangenomen. Anouk kreeg nog even een snoeppotje, want ze had al eerder haar cadeau gekregen. Youri kreeg, -hoe kan het anders-, een voetbalshirt. Altijd een verrassing van welke club dat is. Hij was juichend toen hij het shirt van Burnley zag. Hij trok het meteen aan. Als het maar voetbal is, dan is hij vrijwel altijd tevreden. En nu leg ook ik de pannen er op. Een ruime maand geen Raadsvergaderingen meer. Dus kan ik lekker op de bank hangen, of zoiets.

(Bron: familiearchief f. van son).