Misschien heb je wel eens gehoord van de ‘Kaamse kiep’ of ‘Kaamse pel’. Daar gaat dit bericht over. In december 1820 verhuizen mijn betovergrootvader Peeter en zijn vrouw Marie vanuit Gilze naar Chaam. Ze gaan wonen aan Heykant B-57 in het gehucht Heikant waar enkele verspreid staande boerderijtjes te vinden zijn. De meeste mensen hadden zelf wel een stukje grond waarop ze groenten en aardappelen verbouwden om in hun levensonderhoud te voorzien. Peeter wellicht ook.
Uit de kadastrale leggers van Chaam blijkt, dat hij geen eigendommen had. Het boerderijtje of huisje zal hij als dagloner gehuurd of gepacht hebben. Volop kans dat hij op zijn kleine stukje grond bij de woning de ‘Kaamse kiep’ had lopen. De ‘Kaamse kiep’ werd immers eeuwen lang ten zuiden van Breda op veel boerenerven gehouden. Die kip smaakte goed, als we Thomas Ernst van Goor mogen geloven: “Men roemt Chaam, Zundert en Rysbergen om de alomberuchte Kapoenen. Zoo, dat Maurits, Prins van Oranjen, Heer van Breda (1567-1625) dit landt, niet te onrecht, zyne Brabantsche Tempe pleegde te noemen.” In zijn ”Etat présent de la Republique des Provinces-Unies” uit 1730 vermeldt M. Janicon de uitzonderlijke gastronomische kwaliteit van de Chaamse Pel. “Deze Kapoenen (“Chapons”) zijn er overheerlijk en in heel Holland beroemd.” Het Chaams hoen was in die tijd zo befaamd dat het regelmatig op de koninklijke menukaart stond. In 1881 bestelde koning Willem III voor op Paleis Het Loo een grote foktoom Chaamse hoenders. Dit landhoen raakte in de twintigste eeuw in de vergetelheid en werd rond het jaar 2000 zelfs met uitsterven bedreigd. Op 29 november 2001 is formeel de Chaamse Hoender Club opgericht. Die club heeft tot doel het in stand houden van het Chaams hoen. De populariteit van het ras neemt weer toe. Langzaam maar zeker kan men, vooral in Chaam en omstreken, de ‘Chaamse kiep’ weer aanschouwen. Dat zal Peeter uit de eerste helft van de negentiende eeuw ongetwijfeld deugd hebben gedaan.
(Bron: A.C.M. Zom, archivaris in Chaam over het adres Heykant B-57. Gemeentearchief, Chaam, “Beschryving der stadt en Lande” (1743), Thomas Ernst van Goor‚
Het chaamse Hoen. Vrij naar ‘Het Chaams Hoen, Ad Taks (www.chaamshoen.nl)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten