Over hitte, statiegeld en verleden…

Dit keer in dit weekendbericht, na wat kleine weetjes, weer even een duik in de familiegeschiedenis. Terug naar de zestiende eeuw..

Maar eerst de tropische dagen in de tweede helft van de afgelopen week. Ik merkte goed, dat ik mezelf in acht moet nemen. Geen inspanningen, zo merkte ik al tijdens de fysio. Je aders gaan door hitte verder open staan en als je hart, dan al niet zo enthousiast pompen kan, dan moet het extra hard werken en dat zuipt energie. Ik heb vooral gisteren ’s morgens achter de computer gezeten om mijn artikelen te maken na de Raad van donderdagavond. Maar dat is ook het enige. Eigenlijk heb ik gewoon te weinig ruimte in het weekblad, merk ik. Ik moet bijna elke week een keuze maken uit de onderwerpen. De eerste echte -en gelukkig korte- hitteperiode is nu achter de rug en op wat momenten van onzekerheid op mijn benen na, en wat lichte hoofdpijn zo nu en dan, ben ik er redelijk doorheen gekomen. Kwestie van oefenen hoop ik, want de zomer moet nog komen. Dan te weten dat het vroeger voor mij niet warm en zonnig genoeg kon zijn. Het is helaas niet anders. Ik kan er wel mee leven.

Wat korte weetjes dan maar:

Lidl

De Lidl is toch een Duits bedrijf. We hadden daar voor de terugreis vanuit de Moezelstreek een setje flessen ‘bubbelwater’ gekocht voor tijdens de terugreis in geval van file of oponthoud. Die flessen waren leeg en toen een kleinzoon met een vriendje om lege flessen kwam vragen voor éen goed doel’ (zij zelf), gaf oma José die flessen mee. Een kwartje statiegeld stond erop. Enigszins teleurgesteld kwamen ze na een tijdje terug. De Lidl wilde ze niet, “want het stond in het Duits op het etiket”. Ze mochten de flessen er wel achterlaten…. Gelukkig had oma nog wat ’normale’ flessen die bij AH ingeleverd konden worden. Werd het ‘goede doel’ toch nog gespekt.

Nieuwe

We haalden voor José twee paar nieuwe schoenen. Ze was er echt aan toe. Ook bestelde ik een nieuw paspoort. Weer een rib uit je lijf, daar tegenover tankten we meer dan 40 cent per liter goedkoper bij onze zuiderburen en haalden we op Pinksterzaterdag ook nog eens vis bij onze zeevis-visser in Willemstad. Voor mij waren er toen meteen ook twee  lekkere nieuwe haringen met uitjes. Daarvoor kan je me ’s nachts wakker maken.

En dan in dit weekendbericht nog de beloofde duik in het familieverleden.

Voorvader Gerit in Gilze

Uit het verpondingsregister Gilze blijkt dat ‘Geerd’ van Son hoofdbewoner was van een huis in Gilze-Kerkhof (het centrum van het dorp) in 1724. Dan leeft hij in elk geval dus nog in 1724 en moet dan al rond de zeventig zijn. Mijn voorouder die te boek staat als Gerit Jansen van Son is volgens mij in Gilze geboren. Zijn vader en moeder waren vertrokken uit Goirle. Het gezin is, –zo denk ik-, vóór de geboorte van Gerit naar Gilze verhuisd. Als ik de archieven mag geloven en waarom zou ik dat niet, dan zou de oudere zus van Gerit, Jenneken op 13 september 1648 nog in Goirle geboren zijn en zijn broer Jan ‘de jonge’ zou op 8 september 1652 in Gilze gedoopt zijn. Als het Doopregister klopt tenminste....

Wat weet ik nog meer van Gerit Jan Jansen van Son. Hij moet in elk geval al op 22 december 1677 meerderjarig zijn. Dan handelt hij zelfstandig. Samen met zijn broers Jan en Goyaert en de voogden van de minderjarige kinderen van zijn overleden vader Jan en moeder Wouterken, verkoopt ij een aantal bezittingen in Goirle. Dat zou erop kunnen wijzen dat zij hun Goirlese tijd nog niet zo ver achter zich hebben en is Gerit dan misschien toch nog net in Goirle geboren en wellicht, -gelet op de roerige tijd-, elders gedoopt.

We hebben ook een beeld van het Gilze dat ons vooroudergezin aantrof bij hun verhuizing. We weten dat Gilze in 1660 bestond uit wijken: "Hoelten met de hoeve van de Heer van Breda en 29 huizen; den Rijen met 76 huizen; Hooch en Leech Vossenberch met 15 huizen; Molenschot met 25 huizen; Haensbergen en Nerhoven met 28 huizen en Verhoven 51 huizen. 

Op het moment van een akte van 13 maart 1685 zou Gerit al getrouwd kunnen zijn, want in die akte komt ook een Gerit Gerit Brock voor. Dat zou best eens de vader van Gerits vrouw Geertruij Gerit Brock kunnen zijn. Gerit trouwt namelijk met Geertruij Geritsdochter Brockx. Mogelijk is dat al tussen 1680-1685. Ze namen het bij het inschrijven van huwelijken en andere akten in die tijd kennelijk niet zo nauw met namen, want bij de doopvermelding van haar zoon Wouter wordt zij als moeder vermeld als ‘Gertrudis Gerardus Broek’. Die Geertruij is de dochter van Gerit Brocx. We komen in onze familie ook een Allegenda Brocx tegen, bij een zoon van Jan ‘de Oude’, de oudere broer van onze Gerit. Allegenda is getrouwd met Wouter van Son. Aldegundis, Allegonda is dochter van Jan Brokx (Brock). Is dat familie? Ik zocht het na en ja hoor. Enige generaties terug blijken de beide ‘Brocken’ die met Van Sons zijn getrouwd, inderdaad dezelfde voorouders te hebben gehad!

Terug naar de ouders van de vrouw van onze Gerit. Dat zijn de bierbrouwer Gerardus Gerit Brockx, gedoopt op 30 september 1618 in Alphen. Je mag best aannemen, dat hij die dag ook geboren is. Want dopen gebeurde, -als het maar enigszins kon-, zo snel mogelijk na de geboorte. Er mocht eens iets fout lopen. Maar hij kan ook later gedoopt zijn in verband met de godsdienstonvrijheid. In zijn doopakte kan ik lezen dat Jacobus Wilhelmi en Dymphna Theodori de doopgetuigen zijn.  De moeder van Geertruy Brockx, de schoonmoeder van Gerit van Son dus, die ken ik ook. Zij heet Dingena Robbrecht Claessen van de Pas. Zij wordt genoemd op 19 januari 1677 in een vestbrief van Gilze en Rijen, samen met Jan Brock. Geerit Geerits Brock en kind zijn samen met Dingena Robbrecht Claessen van de Pas partij in een transport op dinsdag 19 januari 1677 in Gilze en Rijen. De tweede partij bij die transactie is Jan Janssen van Son. Voldoende lijntjes tussen die twee families dus. In 1724 is onze voorvader Gerit Janssen van Son nog in leven. Uit het verpondingsregister van Gilze blijkt dat ‘Geerd’ toen hoofdbewoner was van een huis in Gilze-Kerkhof in 1724, in het hart van het dorp toen.

Gerit is overleden voor 27 november 1731 in Gilze. Op die dag wordt hij namelijk begraven. Stoor je in akten niet aan de schrijfwijze van van Zon met een Z of S. Dat zullen we meer tegenkomen.

(Bron: familiearchief f. van son)