zaterdag 13 september 2014

Signalen uit de ruimte

In mijn jeugd was ruimtevaart echt ‘trending topic’ zouden we nu zeggen. De eerste ruimtevlucht aan het eind van de jaren vijftig was al een sensatie, maar het hele Apolloprogramma met de maanlanding in 1969 was het einde. Ik werkte toen in de weekenden bij de Volkssterrenwacht Simon Stevin in Hoeven. Ging al in de vroege ochtend op mijn mobyletje naar de Bovenstraat 89 geloof ik, in Hoeven. 
Ik was er ruimtevaartmedewerker en was ook vaak in het observatorium en de expositiezaal te vinden als er rondleidingen waren. Maar in de rustige uurtjes zat ik in de radiokamer. Met de koptelefoon op te luisteren naar de signalen die de overtrekkende chinese satelliet uitzond. Een typisch riedeltje, dat ik nu nog kan fluiten. Nog mooier was “het meeluisterlijntje” met Houston, de basis op de grond tijdens de maanvluchten. Eindeloze reeksen met getallen en korte oneliners. Verbluffend, dat je dat radioverkeer kon horen.
Ik liet tijdens de rondleiding, -die ik graag deed-, in het observatorium aan de bezoekers de zonnevlekken zien en de ontploffingen die voor uitstulpingen zorgden en het radioverkeer stoorden. ‘s-Avonds waren de planeet Saturnus met de ringen, de rode planeet Mars en de reus Jupiter met de rode vlek de publiekstrekkers en vanzelfsprekend ook het ‘steelpannetje’ met de poolster en voor de echt geinteresseerden de sterrennevels, de Magelhaense wolken en de Orionnevel. De sterrenwacht beschikte over een prima 30 cm Maksutov telescoop en diverse andere telescopen, die Alles prima zichtbaar konden maken. 
Als er even geen rondleidingen waren, dan las en studeerde ik op de ruimtevaart, met name de bemande Apollo-vluchten. Ik had contact met NASA en kon op die manier heel veel te weten komen. Samen met andere medewerkers van de sterrenwacht bootsten we –speciaal voor de rondleidingen- aan het plafond de vlucht naar de maan na, compleet met kleine modellen. Ik vertelde aan bezoekers in de filmzaal aan de hand van die “maquette” hoe zo’n vlucht nu eigenlijk verliep, compleet met de kritieke momenten. Ik vond het zelf mateloos interessant. De bezoekers luisterden meestal ademloos toe en stelden erg veel vragen over mijn uitleg in de filmzaal. Zo heb ik (Apollo)-Henkie Terlingen rondgeleid; in die tijd dé man voor de ruimtevaart op televisie, ook Professor de Jager, beroemd Nederlands astronoom. Daar was ik vóór de rondleiding eigenlijk best nerveus over.  
Ik heb nog wat foto’s en krantenknipsels bewaard uit die mooie tijd. Een fantastische tijd, waarin ik probeerde ook nog wat van de sterrenkunde mee te pikken. Meestal tevergeefs. Ik ben nu eenmaal een A-man zoals ze dat noemen. Wiskunde, natuur- en scheikunde zijn aan mij echt niet besteed. Ik vond het bij algebra al ellendig als ik een soort som kreeg waarbij A, 2AB en B betrokken waren en een ervan nog als onbekende ook. Ik snap het nu nog niet en begrijp ook niet waar je dat voor nodig kan hebben. Maar het zal zonder twijfel nuttig zijn, maar Ik ril er nog van. En die sterrenwacht? Die bestaat inmiddels niet meer in Hoeven. Er gaan stemmen op om er weer mee te beginnen in Oudenbosch, waar de sterrenwacht eigenlijk vandaan kwam. Maar in deze tijd krijgt zo’n sterrenwacht voor wat ruimtevaart betreft, nooit meer die aanloop zoals ik die aan het einde van de jaren zestig, begin jaren zeventig van de vorige eeuw meemaakte.
(Bron: Frans ruimte vaartmedewerker volkssterrenwacht Simon Stevin Hoeven:
1. krantenknipsels De Stem en NRC over uitleg Frans over Apollovlucht.
2. Uitleg in het observatorium over zonnevlekken.
3. Luisteren met koptelefoon op in de radiokamer).



Geen opmerkingen:

Een reactie posten