zaterdag 31 augustus 2024

Over Cynegund en Wicheric…

Nu geen weekoverzicht over wat we de afgelopen week hebben meegemaakt. Dat komt je misschien de neusgaten uit.. Het is namelijk al weer een tijdje geleden, dat ik nog iets uit mijn familiegeschiedenis heb verteld in een weekendbericht. Daarom sta ik dit keer even stil bij een vroege voorouder: Cynegund ofwel Kunegunde, gravin van Trier en Ardennen. Zij werd geboren ergens tussen 890 en 895. Zij trouwde rond 910 met Widerich of Wicheric van Lotharingen. Dat was een prima partij voor Kunigunde. We zien hem voor het eerst als paltsgraaf van Lotharingen voor het klooster Prüm op 19 januari 916 in een oorkonde, die wordt uitgegeven tijdens de rijksdag, die in Herstal door Karel 'de Eenvoudige' werd gehouden. Karel, de koning van de West-franken had veel met Wicheric op. Hij schonk bij voorbeeld al in 915 bezittingen aan de abdij van Hastières, Sint Rombout in Mechelen en Saint Lambert in Luik. Maar wel met voorbehoud, dat ‘Comes Widericus et eius nomine Cunegundis et unios’ er de opbrengsten van konden genieten. Graaf Wideric is de eerste paltsgraaf in Lotharingen. Hij wordt sinds 899 vermeld: "Uuidiacus uenerandi comitis". De titels voor onze Wicherich of Widerich stapelen zich op: Graaf van Trier, Graaf van de Bidgouw en van de Ardennengouw. Voogd van de Sint-Rumuoldusabdij in Mechelen. Hij zou de grondlegger worden van het Huis Ardennen. Maar al in 918 kwam hij te overlijden en dat betekende voor Kunigunde, dat zij voor een tweede keer op zoek moest naar een passende huwelijkspartner.

Richwin

Zij vond die in Richwin van Verdun. Die Richwin wordt in bronnen de stiefvader van Adalbero genoemd. "Vitrico quoque eius (Adalberonis) Richizone."  Adalbero was, zo weten we zeker, een zoon van Widerich. Zowel het eerste als het tweede huwelijk van Cynegund of Kunegunde worden bevestigd in de bron 'Vita Iohannis Gorziensis'. Die noemt "episcopo.. Adalberone" (bisschop Adalbero, haar zoon bij haar eerste man Wicheric) en "vitrico (=stiefvader) eius Richizone"  (haar tweede man als stiefvader dus). Cynegund of Kunegunde kreeg met haar twee mannen in totaal zeven kinderen. Ik zet ze voor de volledigheid even op een rijtje: Adalbero, Giselbert, Otto I, Gozlin of Gozelo, Frederik, Lutgart en Siegfried. Even snel tussendoor: Adalbero wordt bisschop van Metz; Giselbert trouwt met Hedwige, maar had geen kinderen; Otto I trouwt met een onbekende vrouw; zoon Gozelo trouwde met Oda van Metz. Uit dit huwelijk werd onder andere Godfried van Verdun geboren, beter bekend als Godfried ‘de Gevangene'. Frederik trouwt met Beatrice Capet, dochter van de Franse koning Hugo Capet. Via het eerste huwelijk van Lutgart met Adalbert van Metz wordt de familie Metz voortgezet. Dan komen we bij Siegfried. Hij heeft veel kinderen gehad, maar ze dragen al naargelang de bron, verschillende ‘achter’namen. Het voert mij te ver om ze allemaal te noemen. Tot zo ver dit stukje. Belangrijk voor onze familie is nog, dat zoon Gozelo en zijn vrouw Oda  van Metz de volgende schakel is in onze voorouderlijke lijn. 

Moord

Oh ja, tot slot nog even dit. Met en ook wel door haar tweede man, kreeg ‘Cynegund’ veel ellende en verdriet te verduren. De kroniekschrijver Flodoard van Reims noteert in 921 dat Ricwin (‘...Ricuni infidelis...’) opgestaan was tegen Karel de Eenvoudige. Dat gebeurde waarschijnlijk als gevolg van een opstand van edelen in 920. Ricwin werd, toen hij na een ziekte verzwakt in zijn bed lag, in 923 vermoord door Boso van Provence. Die Boso was de zoon van Richard van Bourgondië en oom van Rudolf, die in dat jaar gekozen was tot koning van Frankrijk. De moord op Richwin van Verdun gebeurde volgens sommige verhalen mogelijk zelfs op aandrang van zijn stiefzoon Adalbero, de latere bisschop van Metz (uit het eerste huwelijk van Cynegund met Widrich). Maar bewijs daarvoor kon ik in bronnen niet vinden. Richwin zelf was overigens zelf ook geen lieverdje. Hij had, voordat hij met Kunegunde trouwde, zijn eerste vrouw wegens onkuisheid laten onthoofden. Van die vrouw weet ik alleen dat zij een dochter was van Enguerrand (= Ingelram) en Friderada. Gelukkig is Richwin geen rechtstreekse familie; onze afstammingslijn loopt immers via de zoon uit het éérste huwelijk van ‘Cynegund’ met Wicheric van Lotharingen. Die zoon wordt Goslin of ook wel Gozelo genoemd.

(Bronnen: familiearchief f. van son ; lectuur: C.Wampach, Urkundenbuch und Quellenbuch zur Geschichte des alt Luxemburgischen Territirien bis zur Burgundischen Zeit, Bd I, Luxemburg, 1935. nr. 144, blz. 166. Miraeus, A. (1723) Opera diplomatica et historica, 2e ed, Louvain, Tome II, II, p. 805; Urkundenbuch Mittelrhein dl.I nr. 147, blz. 212;  Van Droogenbroeck,F.J.,'Paltsgraaf Wigerik van Lotharingen, Eigen Schoon en De Brabander 93 (2010) 113-136;  Vita Ioannis Goziensis (ed. G.H.Pertz) in MGH SS IV, Hannover 1841, 367; Vita Iohannes Gorziensis 105, MGH SS IV, blz.367; Adel-Kirche-Stiftung Studien zur Geschichte des Bistums Münster im 11. Jahrhundert, E. Balzer,  Aschendorff Verlag, Munster, 2006; Genealogische onderzoeksdatabase van De Graafschap in de Middeleeuwen).



 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten