Dan heb ik het over de jaren 50 van de vorige eeuw. Krap 65 jaar geleden. Waar bemoeide die man zich mee….
Maar er waren ook dingen waarvan je op zijn minst het gevoel had, dat je er werkelijk beter mee af was. Het kleinood dat zo'n idee vorm gaf, was een ‘scapulierke’, een klein medailleachtig metalen schijfje met een oogje eraan. Beeltenis Maria en een tekst op de rand. Dat droeg je aan een kettinkje om je hals als meisje of als jongen met een klein veiligheidssluitspeldje op je hemd ter hoogte van je hart. Heel veel katholieke mensen hadden dat. Of je nu baby was of bejaard. Zo’n scapulier van “Ons Lievrouwke” was de optimale bescherming. “Dan zorgt Maria goed voor jou”, vertelde mijn moeder. Zij zal dat zonder twijfel van haar ouders meegekregen hebben.
Zo’n scapulierke zoals wij het noemden, werd uiteraard eerst gezegend in de kerk. Want zonder die zegening was de werking niet gegarandeerd, vond de kerk. Wisten wij veel. Het 'scapulierke' maakte deel uit van de Maria-verering die al eeuwenlang in Brabant hoogtij viert. En nog steeds! Mijn moeder die op 22 mei dit jaar op 91 jarige leeftijd stierf, had zo lang ze kon een klein brandend waxinelichtje bij het Mariabeeldje op haar kamer staan. Een beeldje dat ik van haar geërfd heb. Ik heb bij haar spullen ook een kaartje van haar zus gevonden, die kloosternon was. Op de voorkant een beeltenis van Maria en achterop de tekst ‘Onder Maria’s moederzorgen, weet ons gezin zich veilig geborgen’.
Je mag het van mij allemaal best onzin noemen daar wordt ik niet warm of koud van; maar ik ben ervan overtuigd dat Maria mij op diverse moeilijke momenten in mijn leven heeft geholpen en de weg gewezen. En dat vind en ervaar ik nog steeds. Gelovig en kerks ben ik al lang niet meer. Of zoals een bevriend iemand zei: “Ik hou van Maria, maar ik heb niks op met haar grondpersoneel”. Ik dus ook totaal niet meer.
Ik heb in m’n archief een paar scapulierkes en vond bij mijn stamboomonderzoek dat er ook in 1439 al een voorouder veel met Maria ophad. Op 2 juni 1439, direct na de hoogmis, kwam in het koor van de oude kerk bij het Hagelkruis in Tilburg een aantal gelovigen bij elkaar onder wie de priester Aert van Sonne (de zoon van onze Jan!). Doel: het stichten van een Maria-altaar. Vijftiende eeuw dus.
Tegen de verdrukking en ontkerkelijking in, is de Maria-verering in Brabant gebleven. Overal in dorpjes en steden, maar ook op het platteland, zie je nu nog Mariakapelletjes. Mensen uit de buurt onderhouden meestal zo’n kapelleke. Zij, maar ook voorbij fietsende en wandelende mensen, houden er soms even halt om een kaarsje op te steken en voor een moment van rust. De kerken lopen al enkele decennia lang leeg, maar de Mariadevotie bleef. Ik kan me herinneren dat wij – toen ik kind was- zo nu en dan vanuit Breda naar Meerseldreef fietsten of ‘s-Hertogenbosch. In Meerseldreef was het steevast ‘een kaarsje opsteken’ bij de Mariagrot, voordat we bij de paters in de speeltuin aan de overkant mochten spelen en een ijsje toe kregen. Bij een bezoek aan Den Bosch was het steeds hetzelfde ritueel. Na het winkelen gingen ook wij met onze kinderen altijd even de eeuwenoude St.Jan binnen, naar de Mariakapel. Een klein waxinelichtje opsteken. Dan pas naar de fietsenstalling om de fiets te pakken en weer naar huis te fietsen. Misschien wat raar als we er nu op terugkijken. Maar je vond dat toen in elk geval prettig. Het gaf je een vorm van zekerheid. Zekerheid waar in onze tijd steeds meer mensen naar op zoek zijn.........
(Bronnen: familiearchief f.van son: Het ‘schapulierke’ dat wij op ons hemd droegen (1960).
Algemeen Archief Tilburg, bundel Tilburg II, nr 71, GAT boek no 9: Fundatio Altaris Beatae Mariae, opgemaakt door notaris Nicolaas Jungelinx, priester d.d. 2 juni 1439. Het stuk in het archief van de abdij van Tongerlo is een kopie, door notaris Peter Scheelen; Mariakapel St.Jan Den Bosch (Foto: http://helderheden.nl/tag/st-jan-den-bosch/) en Maria-verering. en eigen ervaring (fvs)).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten