Simon van Son wilde het beste voor zijn vrouw …..

In de Lambertuskerk in Raamsdonk worden de vmbo-diploma’s van het Dongemond college uitgereikt. Ik loop dan steeds tegen het familiegraf van ‘Van Son’ aan. Familie? Ja zeker. Een aantal generaties geleden waren mijn voorvader Jan en Simon broers. Simon is de voorvader van de Simon waarover ik je wil vertellen. Op 10 juli 1691 werd deze Simon geboren. Zijn pa Mathijs was brouwer in ‘de Drie Leliën’ in Geertruidenberg. Pa was schepen –een soort wethouder- en later burgemeester van Geertruidenberg. Oh ja, hij was ook nog schout van Raamsdonk én dijkgraaf. Het pand Markt 1 in Geertruidenberg was van Mathijs en hij was mede-eigenaar van een huis ('ende daer uijthangt de pauw') met grond aan de Vismarktstraat (nu nr. 26). Hij kocht ook nog een groot deel van De Witte Leeuw op de Markt (nr.2). Daarnaast had hij met zijn vrouw bezittingen in Raamsdonk en Dussen-Munsterkerk. Kortom; ze waren rijk.

Omstreeks 1700 liet het echtpaar een buitenhuis bouwen naast de ruines van het oude Karthuizer klooster (in 1573 door de monniken verlaten) in de Sandoelse polder. Het buitenhuis kreeg de naam Chartroise vanwege het vroegere klooster. Er lag zo’n 4 hectare grond bij dat gebruikt werd als plezierbos, hertenkamp, hof en boomgaard. Het paar kreeg 3 zonen en 3 dochters. De oudste heette dus Simon. Zijn moeder, Elisabeth Marchand, wilde het beste voor zoon Simon. Nadat pa op 15 september 1704 was overleden, vond zij dat het ambt van schout in de familie moest blijven. Ze had kennelijk invloed, want op 2 april 1710 werd oudste zoon Simon van Son schout van Raamsdonk. In april 1724 hielden de Staten van Hollant publieke verkoping van een aantal ambachtsheerlijkheden, onder meer Raamsdonk. Simon van Son kocht ‘de Heerlijkheid’ voor 13.300 gulden. Met zijn enige dochter stierf de tak uit, maar dankzij een testamentaire beschikking van Simon bleef de naam Van Son voortbestaan in de vrouwelijke lijn als de familie De Jongh van Son. Simon woonde op de buitenplaats Chartoise, die in 1878 wordt gesloopt. De laatste De Jongh van Son overleed in 1890 en de titel van heerlijkheid Raamsdonk werd in 1893 verkocht.

Aan die oudste zoon Simon hebben we ook het familiegraf in de Lambertuskerk in Raamsdonk te danken. Toen zijn vrouw Anna van der Pijpen in 1726 overleed, wenste Simon "Het lijck in de kercke alhier te doen bijsetten". Maar "Also er geen particuliere grafplaets voor den ambachtsheer ofte die van zijne familie was gedepicieert" vroeg hij vergunning en kreeg die ook van de schepenen van Raamsdonk om "een bequame plaets in den oosthoek van het koor der kercke alhier, omme aldaer voor zijn weledele en desselfs familie te laeten maecken een gemetselden en overwelften kelder tot een honorabele begraefplaetse". Simon van Son, zijn beide vrouwen Anna van der Pijpen en Cornelia Jacoba Francken en nakomelingen werden in deze grafkelder bijgezet. In 1869 besloot het gemeentebestuur dat de toe- of ingang van de grafkelder in het vervolg niet meer mocht worden geopend! Nazaat Leonard mocht van het kerkbestuur een "ingang te zijnen gunste" maken. Dat werd de buitenmuur van de kerk. Want toen een lid van de familie Van Son overleed, hakte men een gat in de buitenmuur aan de achterkant van de kerk en schoof men de kist zo de grafkelder in. Het gat werd met een granieten steen dichtgemetseld. Op die grote sluitsteen kan je nog de inscriptie lezen.  Oh ja en wat Chartroise betreft:  en zekere Heere liet aan het huidige Heereplein een huis bouwen dat hij Chartoise noemde en dat in 1941 in gebruik werd genomen. Dan weet je ook waar die naam uiteindelijk vandaan komt.

(Bronnen: familiearchief f.van son: familiegraf, sluitsteen; H.J.A. van Son, Geschiedenis en genealogie van het geslacht Van Son eertijds geheeten van Broechoven, 1946-1955;  raamsdonkshistorie.nl/historie/geschiedenis-van-de-kerken-in-raamsdonk/#comment-4371; Rekenkamer van Holland no. 673: rolle van verkooping van domeinen, fol.9).