zaterdag 17 juni 2017

Hoe de Van Sons in Geertruidenberg kwamen....



Ik kan vertellen dat wij, –mijn gezin dus-, in 2000 verhuisden van Oisterwijk naar Geertruidenberg. Maar dat bedoel ik niet. De Van Sons zijn immers al veel langer in Geertruidenberg. Hoe ze hier terecht gekomen zijn? Ga er maar even voor zitten. Het is een regelrecht succesverhaal. 
Symon Wilboerts van Son, in 1584 gezworene van Dongen en later een aantal jaren schepen in dat dorp, was getrouwd met Cornelia Brebersdochter. Toen zij stierf, hertrouwde hij met Geertruyd vanden Nyeuwenhuysen. Het paar kreeg onder meer een zoon en dat was Mathijs Simons Wilborts (van Son). Hij had aanvankelijk in zijn handtekening Mattijs Wilborts en later Mattijs van Son, zoals blijkt uit de handtekeningen die zijn gepubliceerd in het werk van H.J.A. van Son. Ook de handtekening van Cristina, de vrouw van Mattijs en de grafsteen van Mattijs in de Groote Kerk heb ik, uiteraard met bronvermelding, uit die boeken bij dit weekendbericht meegenomen. Genealogie kan interessant zijn.
In tegenstelling tot zijn vader gebruikte Mattijs later dus wél de familienaam van Son. Zijn pa komt in geen akte voor als Van Son. Wel als Symon Wilboerts, maar dat is in dit verhaal even bijzaak. Het gaat immers over die Mathijs.
Mathijsje had de pech dat hij in 1604, toen zijn ouders stierven, nog erg jong was. Hij werd daarom opgevoed in het huis van zijn oom en voogd Merten van den Nyeuwenhuyse. Die zorgde ervoor dat Mathijs in 1623 een “paspoort” kreeg van de schout en schepenen van Dongen om hem in staat te stellen als ongehuwde "hem gaerne somwijlen in andere dorpen ende steden omme syn proffijt ende avontuer te versoecen soude begeven". Hij werd –met andere woorden- in het diepe gegooid om buiten het vertrouwde dorp de kost te gaan verdienen en uit te kijken naar een levenspartner.
Mathijs trekt naar Geertruidenberg en vindt daar werk in het brouwersvak. Hij begon als brouwersknecht; deed zijn werk kennelijk goed, viel in de smaak en keek om zich heen. Door te trouwen met Christina Jansdochter de Waerseggere werd hij zelf brouwer en eigenaar van De Posthoorn. Zijn vrouw Christina, -of misschien heette ze wel kortweg Stien-, werd geboren ‘Op ’t Huys te Hemert’. Nederhemert dus.
Het ging Mathijs voor de wind, want in de periode 1637-1640 en 1648-1653 wordt hij als schepen van Geertruidenberg vermeld. Vervolgens is hij zelfs burgemeester van 1654-1658. Ook zijn werk als brouwer laat hij niet versloffen, want op 20 mei 1662 wordt hij vermeld als ouddeken van het brouwersgilde. En het gaat maar door. Een loopbaan om door een ringetje te halen. Hij was Presidentschepen in 1662, 1668 en 1669, weer burgemeester in 1671 en 1672. Daarnaast regent van het gasthuis en het H.Geesthuis (een soort armenopvang) in 1650, 1652 en 1659. Hij moet ondanks zijn harde werken ook lekker thuis zijn geweest, want er werden in zijn gezin twaalf kinderen geboren...
Mathijs werd als Van Son in Dongen Rooms Katholiek opgevoed, maar in Den Berg vond hij het beter om protestant te worden. Dat gaf je in die tijd immers meer kans om hogerop te komen.
Uit een bijlage bij de kerkrekeningen blijkt dat op 30 juni 1667 ‘oud-burgemeester Mathijs van Son als deken van het brouwersgilde 1 gulden en 10 stuivers heeft betaald, wegens zijn zoon Sijmon van Son, geboren Geertruidenberg, lid geworden’.
Die zoon was de Simon waarover ik je vorige week vertelde.
Terug naar Mattijs. Ook zijn nageslacht zwoer het katholieke geloof af. Volgens het kerkeraadsboek is Mathijs ook in de kerk opgeklommen. op 17 maart 1630 werd hij benoemd tot diaken van de Geertruidskerk en op 29 mei 1661 tot ouderling. Hij was als ouderling ook aanwezig op de zuid-hollandse synode van 5-15 juli 1661 in Gorkum. Zijn zonen volgden den het voorbeeld van Pa.
Ze werden allemaal brouwer. En dan te weten dat ik geen alcohol meer drink. Maar dit is ook een andere familietak.....
(Bronnen: familiearchief f.v.son; HJA van Son: 'Geschiedenis en genealogie van het geslacht van son, eertijds geheeten van broechoven'(afb. handtekeningen en grafsteen); Bijlage kerkrekeningen: 1666/46  Geertruidskerk;Attestatiën van dongen 1613-1632; Stadsrekeningen G. Berg uit ‘Geertruidenberg, hollands oudste stad’ (Bas Zijlmans), 1989 drukkerij 'antoni Geertruidenberg. 2e en verbeterde druk).




Geen opmerkingen:

Een reactie posten